FAUNA - STRONA GŁÓWNA

WĄŻ ESKULAPA (Elaphe longissima)

rząd: łuskonośne
rodzina: węże właściwe
długość ciała: do 200 cm

Rzeczywiście niewiele z tego starożytnego ubóstwienia musiało przetrwać do naszych czasów, skoro wąż Eskulapa został prawie doszczętnie wytępiony przez bezmyślnych i żądnych sensacji turystów, a także pasterzy i drwali (mylących go z jadowitą żmiją, w Polsce również chronioną!) oraz przez pozbawionych najmniejszych skrupułów kolekcjonerów-amatorów (czyli miłośników zwierząt w niewoli). Wąż Eskulapa figuruje na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, wpisano go także do Polskiej czerwonej księgi zwierząt, ponieważ jego obecny status jest w naszym kraju krytyczny. Zachował się on tylko na kilku stanowiskach o charakterze wyspowym, czyli na takich, pomiędzy którymi nie ma łączności (dzikie Bieszczady), pogórze i Beskid Sądecki). Jego stan liczebny nie przekracza dziś w Polsce 100-300 osobników!

Wąż Eskulapa nie posiada gruczołów jadowych. Swoje ofiary, którymi w pierwszym rzędzie są myszy i norniki (a z wielkim apetytem zjada również gady oraz pisklęta), dusi podwójnym skrętem potężnie umięśnionego ciała. Proceder ten ma miejsce zwykle podczas pogodnego, słonecznego dnia i odbywa się wyłącznie na ziemi. Wąż najpierw podpełza niepostrzeżenie do upatrzonej ofiary, a potem odgina ciało do tyłu i z ogromną siłą wyrzuca je do przodu - na ofiarę.

Eskulapa jest znany przede wszystkim z tego, że jest mistrzem wysokościowych wspinaczek. Forsowanie przeszkód w rodzaju owalnych pni, wiotkich gałązek, urwistych skał, czy też kamiennych ruin (starych zabudować w pobliżu których lubi przebywać) nie stanowi dlań żadnego problemu. Jest tak gibki i tak dobrze przystosowany, że radzi sobie nawet z pionowymi ścianami.

Gad ten zamieszkuje widne, prześwitujące lasy liściaste. Najlepiej zaś czuje się na suchym, wygrzanym podłożu i na zarośniętych, oblanych słońcem górskich stokach. Jest gatunkiem wybitnie ciepłolubnym - do tego stopnia, że w Polsce uznawany jest obecnie za pozostałość innej epoki, kiedy to średnia temperatura na terenie naszego kraju była wyższa, a klimat łagodniejszy.

Tradycja kulturalna
Eskulap (znany w Grecji jako Asklepios) był herosem, któremu oddawano cześć boską, bo leczył beznadziejnie chorych, a może nawet wskrzeszał umarłych. Jego metody terapeutyczne stanowiły połączenie nowoczesnej wiedzy lekarskiej i magii. Według wyobrażeń był to brodaty, majestatyczny mężczyzna, z płaską czarką i wężem owiniętym wokół laski.

powrót

Osa (Vespula)

Rodzaj owadów charakteryzujący się kontrastowym ubarwieniem, zazwyczaj żółto-czarnym, oraz posiadaniem żądła stanowiącego naturalną broń w razie zagrożenia, a także ułatwiającego uśmiercenie ofiary. Osy osiągają do 30 mm długości ciała. Żyją w gromadach, zakładając gniazda przeważnie kulistego kształtu, z szarej masy przypominającej papier, uzyskiwanej w wyniku przeżuwania drewna, mieszanego następnie ze śliną. Wewnątrz gniazda znajduje się plaster zawierający złożone przez królową jaja, otoczony licznymi powłokami masy papierowej zapewniającymi ochronę przed zimnem rozwijającym się jajom, a następnie larwom. Osy są wszystkożerne, bywają szkodnikami owoców, atakują również inne owady. Są roznosicielami niektórych chorób zakaźnych. Do przedstawicieli rodzaju Vespula należą m.in. osa pospolita (Vespa vulgaris), osa rudawa (Vespula rufa) i szerszeń (Vespa crabro). Dorosłe osy żywią się pokarmem pochodzenia zwierzęcego, a także owocami. Zdarza się, że osy zjedzą sfermentowane owoce - są wówczas bardzo agresywne. Najczęściej jednak nieprowokowane nie atakują. Ukąszenie jest bolesne, ale nie niebezpieczne z wyjątkiem użądleń w szyję lub gardło, jednak u osób uczulonych może dojść nawet do zatrzymania akcji serca.

Pszczoła (Apis)

Przedstawiciele pszczoły mają długość ciała od 7-8 mm do 16-18 mm. Ubarwienie o różnej intensywności - od jednolicie czarnego i ciemnobrązowego do żółtego i czerwonopomarańczowego. Skrzydła ich mają specyficzne użyłkowanie. Wyróżniają się charakterystycznym kształtem pólka radialnego na przednim skrzydle - ogranicza je zaokrąglona żyłka, która nieco odstaje od krawędzi skrzydła. Pszczoły widzą promieniowanie ultrafioletowe. Wszystkie gatunki należące do rodzaju Apis żyją w zorganizowanych społeczeństwach. Budują one z czystego wosku pionowe plastry z obustronnie ułożonymi komórkami, służącymi do wychowu czerwiu i przechowywania pokarmu. Osobniki dorosłe i larwy odżywiają się nektarem, spadzią oraz pyłkiem kwiatowym. Zakładają duże kolonie (rodziny pszczele), zależnie od gatunku liczące od kilku do 20-80 tysięcy osobników. Życie rodzin jest koordynowane za pośrednictwem feromonów, regularnych zmian aktywności gruczołów, porozumiewania się za pomocą tańców i wydawania dźwięków. Występuje tu polimorfizm i polietyzm wiekowy.

Radio Widoczek

m i n i  galeria