Bóbr europejski (Castor fiber) – ziemnowodny ssak z rzędu gryzoni.
Latem bobry żywią się głównie roślinami wodnymi i przybrzeżnymi, zimą odżywiają się łykiem drzew liściastych (najczęściej topoli, wierzby), które zgromadziły w lecie. Drzewa stanowią jeden z budulców żeremi. Bobry bez problemu ścinają drzewa w okolicach rzek. Starają się ścinać drzewo w ten sposób, aby przewróciło się ono w kierunku rzeki.
Kopie nory w brzegach rzek oraz wałach przeciwpowodziowych lub w brzegach jezior. W przypadku braku dogodnych miejsc buduje kopce z gałęzi i mułu,
otoczone wodą, zwane żeremiami. Wejście do nory znajduje się pod wodą. Nora zaopatrzona jest także w otwór wentylacyjny. Czasami w żeremiu bobrów zamieszkują także piżmaki.
Bóbr europejski Castor fiber. Fot.
L.Krzysztofiak
Dawniej bobry ceniono ze względu na futro oraz mięso. Ze względu na ogon pokryty łuską mięso bobrów jedzono także w czasie postu. Tak zwany "strój bobrowy" – wydzielina dodatkowych gruczołów płciowych – ceniona była ze względu na właściwości lecznicze. Dawniej przez wiele lat bobry traktowano jako szkodniki, podtapiające tereny uprawne oraz czyniące szkody leśne.
Obecnie jest to gatunek chroniony, pozytywnie wpływający na renaturalizację krajobrazu, zwiększający retencję wód oraz przyczyniający się do odtwarzania śródleśnych bagien z dużą ilością martwego drewna – ważne siedliska bogatej fauny owadów saproksylofagicznych. W tworzonych przez bobry zbiornikach wodnych rozpoczynają się procesy torfowiskowe oraz pojawiają się rzadkie gatunki owadów wodnych. Na niektórych terenach liczba bobrów jest jednak zbyt duża i zbyt uciążliwa dla rolników.
Działalność bobrów w znaczący sposób wpływa na ekosystem. Budowane przez bobry tamy zalewają znaczne połacie terenu i przyczyniają się do zmiany w ekosystemie zarówno flory, jak i fauny. Tamy bobrowe określane są przez biologów ewolucyjnych jako fenotyp rozszerzony.
Jad żmii zygzakowatej jest mieszaniną kilku toksyn o różnorakim działaniu: uszkadzającym układ nerwowy, powodującym martwicę tkanek, zmniejszającym krzepliwość krwi, zmiany rytmu pracy serca. Po ukąszeniu na skórze poszkodowanego pozostają dwie charakterystyczne ranki. Ukąszenie jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci i osób starszych.
Czasem można znaleźć żmije jednokolorowe, np. całe czarne, co nie należy do rzadkości lub miedzianoczerwone, pomarańczowe. Spód żmii zygzakowatej najczęściej jest ciemny lub: szarobrązowy, stalowoniebieski, czarnobrązowy lub czarny. Ciało żmii zygzakowatej jest dość masywne. Głowa spłaszczona, nie jest tak trójkątna jak u innych żmij europejskich
Czy żmija może być niebezpieczna dla człowieka?
Oczywiście ostrożność nie zawadzi. Należy unikać takich sytuacji, podczas których możemy zostać ukąszeni, np. wybierając się na wyprawę po okolicy, gdzie gatunek ten występuje, warto nałożyć odpowiednie buty. Ale bez przesady - żmija, słysząc zbliżającego się człowieka, zwykle umyka. Kiedy zostaje zaskoczona, może objawić swoje niezadowolenie
poprzez wydawanie charakterystycznego dźwięku - syczenia. Gdy nie poskutkuje to w odpędzeniu natręta, czując się zagrożona, potrafi być agresywna - jednak nigdy nie atakuje bez powodu. Swojej broni - jadowych zębów - żmija używa wyłącznie we własnej obronie, ale przede wszystkim do zdobycia pożywienia (pod tym względem jest dużo bardziej "humanitarna" od nas, ludzi, którzy z całkiem innych pobudek stajemy się agresywni i zadajemy niepotrzebnie ból).
Antytoksyna, potocznie surowica - preparat leczniczy zawierający swoiste przeciwciała skierowane przeciwko egzotoksynom wytwarzanym przez niektóre drobnoustroje (np. laseczkę tężca czy maczugowca błonicy) lub jadom węży.
Po raz pierwszy, w roku 1890 Emil von Behring i Shibasaburo Kitasato wykazali, ze antytoksyna błonnicza neutralizuje działanie egzotoksyny i że to działanie daje się przenosić na osobniki, które wcześniej nie uzyskały takiej odporności. Za to odkrycie Behring otrzymał w roku 1901 Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny.
Jeżeli gatunek drobnoustroju nie został zidentyfikowany, podawana jest antytoksyna poliwalentna. Odpowiednie antytoksyny stosuje się m.in. w przypadku podejrzenia zatrucia toksyną dowolnego mikroorganizmu (np. w przypadku podejrzenia zatrucia jadem kiełbasianym (toksyną botulinową, toksyną tężcową, toksyną błoniczą).
Dostępne antytoksyny to: antytoksyna tężcowa końska, 3000j.m.; antytoksyna jadu żmij 500j.a.
